Công nghệ chế tạo áo giáp má»›i giúp giảm thiểu khối lượng và tăng độ linh hoạt cá»§a những bá»™ áo giáp lá»—i thá»i.
Trong chiến đấu, ngoà i vÅ© khà ra thì áo giáp là má»™t phần không thể thiếu cá»§a má»—i binh sÄ©. Từ xa xưa, ông cha ta đã biết sá» dụng những váºt liệu như sắt, thép, tháºm chà cả gốm, rÆ¡m… là m áo giáp để bảo vệ cÆ¡ thể mình. Trải qua thăng trầm cá»§a thá»i gian, ý tưởng vá» những bá»™ áo giáp cÅ©ng không thay đổi nhiá»u là mấy. Thứ nhất, áo giáp giúp bảo vệ cÆ¡ thể cá»§a ngưá»i sá» dụng. Thứ hai, nó khuếch tán năng lượng cá»§a vÅ© khà và giảm sát thương. Tuy trong má»™t số tình huống, áo giáp không Ä‘em lại hiệu quả lắm nhưng Ãt nhất, nó có thể bảo vệ cÆ¡ thể con ngưá»i tránh những cú đánh chà mạng dẫn đến tá» vong, đặc biệt là vÅ© khà tầm xa như súng.
Vá»›i sá»± phát triển cá»§a khoa há»c và công nghệ trong những năm qua, các bá»™ áo giáp tân tiến đã được nghiên cứu và chế tạo, áp dụng thà nh công trên chiến trưá»ng. Tuy nhiên, chúng vẫn còn nhiá»u thiếu sót, nhược Ä‘iểm giống như những ngưá»i đà n anh cá»§a nó. Nhiá»u loại áo giáp là m từ kim loại hay vải vẫn còn khá nặng và cồng ká»nh. Vì váºy mà nhiá»u ngưá»i chỉ sá» dụng áo giáp để bảo vệ thân mình và đầu, Ãt khi sá» dụng trên chân, cánh tay và cổ. Äây là nhược Ä‘iểm lá»›n nhất cá»§a những bá»™ áo giáp mà chúng ta vẫn thưá»ng thấy.
Sá»± khác biệt giữa bá»™ giáp thá»i xa xưa và bá»™ giáp thá»i hiện đại
Và áo giáp lá»ng là má»™t bước đột phá má»›i nhất trong ngà nh công nghiệp chế tạo áo giáp chống đạn. Bên cạnh sá» dụng những váºt liệu có độ cứng cao thì ngưá»i ta còn dùng má»™t số chất lá»ng đặc biệt để tăng tÃnh hiệu quả cá»§a chúng. Loại áo giáp nà y rất linh hoạt và nhẹ, ngưá»i sá» dụng có thể sá» dụng để bảo vệ cánh tay, chân hay cổ mà không hỠảnh hưởng đến sá»± di chuyển cá»§a cÆ¡ thể.
Loại áo giáp lá»ng nà y được dá»±a trên ná»n tảng cá»§a sợi Kevlar, loại sợi thưá»ng được sá» dụng ở những bá»™ vest chống đạn. Nguyên là hoạt động cá»§a bá»™ vest khá đơn giản: khi viên đạn chạm và o bá» mặt bá»™ áo, lá»›p Kevlar sẽ phân tán lá»±c tác động lên toà n bá»™ bá» mặt và là m giảm tốc độ cá»§a viên đạn. Quá trình nà y cÅ©ng tương tá»± như túi khà ở xe hÆ¡i mở ra khi gặp chấn động váºy. Tuy nhiên, loại áo giáp nà y cần 20 đến 40 lá»›p Kevlar để có thể ngăn được má»™t viên đạn. ChÃnh vì thế bá»™ vest trở nên cứng nhắc và nặng ná» ( khoảng 4,5kg), gây khó khăn cho ngưá»i sá» dụng. Thế nhưng vá»›i công nghệ chất lá»ng má»›i nà y sẽ cho phép giảm thiểu các lá»›p Kevlar, khiến bá»™ áo giáp nhẹ hÆ¡n và linh hoạt hÆ¡n rất nhiá»u.
Ở đây có 2 loại chất lá»ng, tương ứng vá»›i 2 loại áo chống đạn má»›i, đó là :
- Shear-Thickening Fluid (STF): Chất lá»ng có khả năng đông cứng đột ngá»™t khi có má»™t lá»±c tác động từ bên ngoà i.
- Magnetorheological Fluid (MR): Chất lá»ng có khả năng đông cứng đột ngá»™t khi có tác động cá»§a từ trưá»ng.
Shear-Thickening Fluid (STF)
STF là má»™t há»—n hợp khá đặc biệt tồn tại dưới dạng lá»ng nhưng khi gặp tác động mạnh nó có thể đông cứng ngay láºp tức. Thá»±c tế, quá trình đông cứng nà y chỉ mất và i milli giây và khi không còn lá»±c tác động nó sẽ trở lại trạng thái lá»ng ban đầu. Nó cÅ©ng tương tá»± như há»—n hợp giữa bá»™t bắp vá»›i nước. Nếu bạn khuấy há»—n hợp nà y từ từ, nó chả khác gì má»™t chất lá»ng thông thưá»ng. Nhưng khi bạn Ä‘áºp mạnh và o nó thì nó sẽ cứng như má»™t khối bê tông.
Quá trình nà y được giải thÃch như sau: STF thá»±c chất là má»™t chất keo, bao gồm những hạt nhá» lÆ¡ lá»ng trong nó. Những hạt nà y đẩy nhau liên tục, vì váºy chúng có thể nổi lên, trôi nổi trong lòng chất lá»ng mà không bị chìm xuống dưới. Khi có má»™t lá»±c tác động và o, nó lấn át lá»±c đẩy cá»§a các hạt nà y khiến chúng dÃnh và o nhau, tạo thà nh má»™t khối gá»i là Hydrocluster. Khi lá»±c bên ngoà i biến mất, các hạt lại tiếp tục đẩy nhau. Khối Hydrocluster tan rã và cái chất tưởng chừng như là rắn nà y lại trở vá» trạng thái lá»ng.
Khi có tác động các hạt Silica dÃnh lấy nhau tạo thà nh má»™t lá»›p bảo vệ vững chắc (hình dưới)
Loại chất lá»ng mà các nhà nghiên cứu sá» dụng trong những bá»™ giáp lá»ng là Glyco PolyEtylen còn các hạt bên trong nó là Silica (Silic Äioxit). Silica là má»™t thà nh phần cá»§a cát và thạch anh còn Glyco PolyEtylen sá» dụng nhiá»u trong thuốc nhuáºn trà ng hay các chất bôi trÆ¡n. Các hạt silica có đưá»ng kÃnh chỉ khoảng má»™t và i Nanomet, vì váºy có nhiá»u báo cáo mô tả chất lá»ng nà y là má»™t sản phẩm cá»§a công nghệ nano.
Cách tạo ra một bộ áo giáp sỠdụng STF
Má»™t chiếc áo giáp lá»ng STF sau khi trúng đạn
Äầu tiên các nhà nghiên cứu pha loãng chất lá»ng STF trong dung dịch ethanol. Sau đó nhúng sợi Kevlar qua há»—n hợp nà y rồi đặt và o lò sấy để là m bốc hÆ¡i chất ethanol. STF sẽ thấm và o các sợi Kevlar và tăng thêm độ vững chắc cho chúng. Khi có lá»±c tác động từ bên ngoà i và o lá»›p sợi Kevlar đã thấm STF nà y, chúng sẽ đông cứng lại và triệt tiêu sức mạnh cá»§a váºt thể đó. Và sau khi chặn xong, lá»›p sợi nà y sẽ má»m lại như bình thưá»ng. Như váºy, không cần quá nhiá»u lá»›p Kevlar mà bá»™ áo giáp vẫn chắc chắn và hiệu quả. Thá»±c tế, ngưá»i ta chỉ cần 4 lá»›p Kevlar nà y thôi cÅ©ng có công dụng như 14 lá»›p Kevlar thông thưá»ng.
Má»™t loại chất lá»ng khác cÅ©ng dùng trong công nghệ áo giáp lá»ng đó là :
Magnetorheological (MR) Fluid
Chất lá»ng MR là má»™t loại dầu và chứa các hạt sắt lÆ¡ lá»ng bên trong. Thông thưá»ng những hạt sắt nà y chiếm khoảng 20 đến 40% khối lượng chất lá»ng. Các hạt nà y rất nhá», có kÃch thước khoảng 3 đến 10 micromet. Tuy nhá» như váºy nhưng chúng có sức tác động mạnh mẽ lên độ cứng cá»§a chất lá»ng MR. Khi tiếp xúc vá»›i từ trưá»ng, các hạt sắt sẽ dÃnh và o nhau, thà nh hà ng và tạo thà nh má»™t lá»›p sắt bảo vệ vô cùng chắc chắn.
Chất lá»ng MR đông cứng khi có sá»± tác động cá»§a từ trưá»ng
Quá trình là m đông cứng cá»§a loại chất lá»ng nà y và o khoảng 20 phần nghìn giây. Hiệu quả đông cứng có thể khác nhau đáng kể, tất cả phụ thuá»™c và o thà nh phần chất lá»ng và kÃch thước, hình dạng, sức mạnh cá»§a từ trưá»ng. Và dụ các nhà nghiên cứu có thể lá»±a chá»n những hạt sắt hình cầu, có thể trượt qua nhau dá»… dà ng, ngay cả khi có sá»± hiện diện cá»§a từ trưá»ng. Vì váºy, độ cứng cá»§a loại chất lá»ng có hạt nà y không được đảm bảo cho lắm. Há» Ä‘ang tìm ra má»™t kết cấu hạt sắt khác để mang lại hiệu quả hÆ¡n.
Chỉ vá»›i mạt sắt và dầu là bạn tạo có thể ra má»™t há»—n hợp có tÃnh năng tương tá»± vá»›i chất lá»ng MR dùng trong công nghệ áo giáp lá»ng nà y. Khi không có từ trưá»ng, chất lá»ng nà y di chuyển dá»… dà ng. Nhưng ảnh hưởng cá»§a má»™t cục nam châm có thể biến nó trở nên dà y hÆ¡n, tạo thà nh hình dáng nhất định như má»™t váºt thể rắn. Vá»›i má»™t máºt độ, hình dạng hạt sắt và từ trưá»ng phù hợp. chất lá»ng MR có thể biến đổi thà nh má»™t chất rắn vô cùng vững chắc.
Chất lá»ng MR sau khi có tác động cá»§a từ trưá»ng
Cách chế tạo má»™t bá»™ áo giáp từ MR cÆ¡ bản cÅ©ng tương tá»± như vá»›i STF, giúp tăng tÃnh hiệu quả cá»§a bá»™ giáp hÆ¡n rất nhiá»u. Tuy nhiên má»™t Ä‘iểm yếu cá»§a bá»™ giáp nà y là phải có từ trưá»ng thì MR má»›i thá»±c sá»± hoạt động. à tưởng vá» những cục nam châm được gắn trong bá»™ áo có vẻ sẽ giải quyết được vấn đỠnà y thế nhưng nếu là m váºy, bá»™ giáp lúc nà o cÅ©ng trong tình trạng đông cứng và nặng ná», rất khó di chuyển. Vì váºy các nhà khoa há»c đã gắn những mạch Ä‘iện nhá» chạy khắp bá»™ giáp. Nếu không có dòng Ä‘iện chạy qua, bá»™ giáp vẫn má»m mại và linh hoạt. Nhưng khi báºt công tắc, dòng Ä‘iện sẽ bắt đầu di chuyển, tạo ra các từ trưá»ng kÃch thÃch các hạt sắt trong chất lá»ng MR. Tắt công tắc, bá»™ giáp lại trở vá» trạng thái bình thưá»ng.
Hai loại chất lá»ng nà y không chỉ được ứng dụng trong việc chế tạo áo giáp chống đạn mà nó còn vô và n những ứng dụng khác. Và dụ như chăn chống bom có thể dá»… dà ng gấp lại, cÆ¡ động hÆ¡n trong việc bảo vệ những ngưá»i xung quanh từ sát thương cá»§a vụ nổ. Công nghệ má»›i nà y cÅ©ng có thể ứng dụng trong chế tạo già y cá»§a lÃnh nhảy dù hay là m đồng phục cho những nhân viên bảo vệ nhà tù…
khoahoc.com.vn – Công nghệ má»›i – Công nghệ má»›i – Rss – Các bà i viết má»›i nhất
Tìm hiểu công nghệ áo giáp chất lá»ng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét