Công nghá» chế tạo áo giáp má»i giúp giảm thiá»u khá»i lượng và tÄng Äá» linh hoạt cá»§a những bỠáo giáp lá»i thá»i.
Trong chiến Äấu, ngoà i vÅ© khà ra thì áo giáp là má»t phần không thá» thiếu cá»§a má»i binh sÄ©. Từ xa xưa, ông cha ta Äã biết sá» dụng những váºt liá»u như sắt, thép, tháºm chà cả gá»m, rÆ¡m⦠là m áo giáp Äá» bảo vá» cÆ¡ thá» mình. Trải qua thÄng trầm cá»§a thá»i gian, ý tưá»ng vá» những bỠáo giáp cÅ©ng không thay Äá»i nhiá»u là mấy. Thứ nhất, áo giáp giúp bảo vá» cÆ¡ thá» cá»§a ngưá»i sá» dụng. Thứ hai, nó khuếch tán nÄng lượng cá»§a vÅ© khà và giảm sát thương. Tuy trong má»t sá» tình huá»ng, áo giáp không Äem lại hiá»u quả lắm nhưng Ãt nhất, nó có thá» bảo vá» cÆ¡ thá» con ngưá»i tránh những cú Äánh chà mạng dẫn Äến tá» vong, Äặc biá»t là vÅ© khà tầm xa như súng.
Vá»i sá»± phát triá»n cá»§a khoa há»c và công nghá» trong những nÄm qua, các bỠáo giáp tân tiến Äã ÄÆ°á»£c nghiên cứu và chế tạo, áp dụng thà nh công trên chiến trưá»ng. Tuy nhiên, chúng vẫn còn nhiá»u thiếu sót, nhược Äiá»m giá»ng như những ngưá»i Äà n anh cá»§a nó. Nhiá»u loại áo giáp là m từ kim loại hay vải vẫn còn khá nặng và cá»ng ká»nh. Vì váºy mà nhiá»u ngưá»i chá» sá» dụng áo giáp Äá» bảo vá» thân mình và Äầu, Ãt khi sá» dụng trên chân, cánh tay và cá». Äây là nhược Äiá»m lá»n nhất cá»§a những bỠáo giáp mà chúng ta vẫn thưá»ng thấy.
Sá»± khác biá»t giữa bá» giáp thá»i xa xưa và bá» giáp thá»i hiá»n Äại
Và áo giáp lá»ng là má»t bưá»c Äá»t phá má»i nhất trong ngà nh công nghiá»p chế tạo áo giáp chá»ng Äạn. Bên cạnh sá» dụng những váºt liá»u có Äá» cứng cao thì ngưá»i ta còn dùng má»t sá» chất lá»ng Äặc biá»t Äá» tÄng tÃnh hiá»u quả cá»§a chúng. Loại áo giáp nà y rất linh hoạt và nhẹ, ngưá»i sá» dụng có thá» sá» dụng Äá» bảo vá» cánh tay, chân hay cá» mà không hỠảnh hưá»ng Äến sá»± di chuyá»n cá»§a cÆ¡ thá».
Loại áo giáp lá»ng nà y ÄÆ°á»£c dá»±a trên ná»n tảng cá»§a sợi Kevlar, loại sợi thưá»ng ÄÆ°á»£c sá» dụng á» những bá» vest chá»ng Äạn. Nguyên là hoạt Äá»ng cá»§a bá» vest khá ÄÆ¡n giản: khi viên Äạn chạm và o bá» mặt bỠáo, lá»p Kevlar sẽ phân tán lá»±c tác Äá»ng lên toà n bá» bá» mặt và là m giảm tá»c Äá» cá»§a viên Äạn. Quá trình nà y cÅ©ng tương tá»± như túi khà Ỡxe hÆ¡i má» ra khi gặp chấn Äá»ng váºy. Tuy nhiên, loại áo giáp nà y cần 20 Äến 40 lá»p Kevlar Äá» có thá» ngÄn ÄÆ°á»£c má»t viên Äạn. ChÃnh vì thế bá» vest trá» nên cứng nhắc và nặng ná» ( khoảng 4,5kg), gây khó khÄn cho ngưá»i sá» dụng. Thế nhưng vá»i công nghá» chất lá»ng má»i nà y sẽ cho phép giảm thiá»u các lá»p Kevlar, khiến bỠáo giáp nhẹ hÆ¡n và linh hoạt hÆ¡n rất nhiá»u.
á» Äây có 2 loại chất lá»ng, tương ứng vá»i 2 loại áo chá»ng Äạn má»i, Äó là :
- Shear-Thickening Fluid (STF): Chất lá»ng có khả nÄng Äông cứng Äá»t ngá»t khi có má»t lá»±c tác Äá»ng từ bên ngoà i.
- Magnetorheological Fluid (MR): Chất lá»ng có khả nÄng Äông cứng Äá»t ngá»t khi có tác Äá»ng cá»§a từ trưá»ng.
Shear-Thickening Fluid (STF)
STF là má»t há»n hợp khá Äặc biá»t tá»n tại dưá»i dạng lá»ng nhưng khi gặp tác Äá»ng mạnh nó có thá» Äông cứng ngay láºp tức. Thá»±c tế, quá trình Äông cứng nà y chá» mất và i milli giây và khi không còn lá»±c tác Äá»ng nó sẽ trá» lại trạng thái lá»ng ban Äầu. Nó cÅ©ng tương tá»± như há»n hợp giữa bá»t bắp vá»i nưá»c. Nếu bạn khuấy há»n hợp nà y từ từ, nó chả khác gì má»t chất lá»ng thông thưá»ng. Nhưng khi bạn Äáºp mạnh và o nó thì nó sẽ cứng như má»t khá»i bê tông.
Quá trình nà y ÄÆ°á»£c giải thÃch như sau: STF thá»±c chất là má»t chất keo, bao gá»m những hạt nhá» lÆ¡ lá»ng trong nó. Những hạt nà y Äẩy nhau liên tục, vì váºy chúng có thá» ná»i lên, trôi ná»i trong lòng chất lá»ng mà không bá» chìm xuá»ng dưá»i. Khi có má»t lá»±c tác Äá»ng và o, nó lấn át lá»±c Äẩy cá»§a các hạt nà y khiến chúng dÃnh và o nhau, tạo thà nh má»t khá»i gá»i là Hydrocluster. Khi lá»±c bên ngoà i biến mất, các hạt lại tiếp tục Äẩy nhau. Khá»i Hydrocluster tan rã và cái chất tưá»ng chừng như là rắn nà y lại trá» vá» trạng thái lá»ng.
Khi có tác Äá»ng các hạt Silica dÃnh lấy nhau tạo thà nh má»t lá»p bảo vá» vững chắc (hình dưá»i)
Loại chất lá»ng mà các nhà nghiên cứu sá» dụng trong những bá» giáp lá»ng là Glyco PolyEtylen còn các hạt bên trong nó là Silica (Silic Äioxit). Silica là má»t thà nh phần cá»§a cát và thạch anh còn Glyco PolyEtylen sá» dụng nhiá»u trong thuá»c nhuáºn trà ng hay các chất bôi trÆ¡n. Các hạt silica có ÄÆ°á»ng kÃnh chá» khoảng má»t và i Nanomet, vì váºy có nhiá»u báo cáo mô tả chất lá»ng nà y là má»t sản phẩm cá»§a công nghá» nano.
Cách tạo ra má»t bỠáo giáp sá» dụng STF
Má»t chiếc áo giáp lá»ng STF sau khi trúng Äạn
Äầu tiên các nhà nghiên cứu pha loãng chất lá»ng STF trong dung dá»ch ethanol. Sau Äó nhúng sợi Kevlar qua há»n hợp nà y rá»i Äặt và o lò sấy Äá» là m bá»c hÆ¡i chất ethanol. STF sẽ thấm và o các sợi Kevlar và tÄng thêm Äá» vững chắc cho chúng. Khi có lá»±c tác Äá»ng từ bên ngoà i và o lá»p sợi Kevlar Äã thấm STF nà y, chúng sẽ Äông cứng lại và triá»t tiêu sức mạnh cá»§a váºt thá» Äó. Và sau khi chặn xong, lá»p sợi nà y sẽ má»m lại như bình thưá»ng. Như váºy, không cần quá nhiá»u lá»p Kevlar mà bỠáo giáp vẫn chắc chắn và hiá»u quả. Thá»±c tế, ngưá»i ta chá» cần 4 lá»p Kevlar nà y thôi cÅ©ng có công dụng như 14 lá»p Kevlar thông thưá»ng.
Má»t loại chất lá»ng khác cÅ©ng dùng trong công nghỠáo giáp lá»ng Äó là :
Magnetorheological (MR) Fluid
Chất lá»ng MR là má»t loại dầu và chứa các hạt sắt lÆ¡ lá»ng bên trong. Thông thưá»ng những hạt sắt nà y chiếm khoảng 20 Äến 40% khá»i lượng chất lá»ng. Các hạt nà y rất nhá», có kÃch thưá»c khoảng 3 Äến 10 micromet. Tuy nhá» như váºy nhưng chúng có sức tác Äá»ng mạnh mẽ lên Äá» cứng cá»§a chất lá»ng MR. Khi tiếp xúc vá»i từ trưá»ng, các hạt sắt sẽ dÃnh và o nhau, thà nh hà ng và tạo thà nh má»t lá»p sắt bảo vá» vô cùng chắc chắn.
Chất lá»ng MR Äông cứng khi có sá»± tác Äá»ng cá»§a từ trưá»ng
Quá trình là m Äông cứng cá»§a loại chất lá»ng nà y và o khoảng 20 phần nghìn giây. Hiá»u quả Äông cứng có thá» khác nhau Äáng ká», tất cả phụ thuá»c và o thà nh phần chất lá»ng và kÃch thưá»c, hình dạng, sức mạnh cá»§a từ trưá»ng. Và dụ các nhà nghiên cứu có thá» lá»±a chá»n những hạt sắt hình cầu, có thá» trượt qua nhau dá» dà ng, ngay cả khi có sá»± hiá»n diá»n cá»§a từ trưá»ng. Vì váºy, Äá» cứng cá»§a loại chất lá»ng có hạt nà y không ÄÆ°á»£c Äảm bảo cho lắm. Há» Äang tìm ra má»t kết cấu hạt sắt khác Äá» mang lại hiá»u quả hÆ¡n.
Chá» vá»i mạt sắt và dầu là bạn tạo có thá» ra má»t há»n hợp có tÃnh nÄng tương tá»± vá»i chất lá»ng MR dùng trong công nghỠáo giáp lá»ng nà y. Khi không có từ trưá»ng, chất lá»ng nà y di chuyá»n dá» dà ng. Nhưng ảnh hưá»ng cá»§a má»t cục nam châm có thá» biến nó trá» nên dà y hÆ¡n, tạo thà nh hình dáng nhất Äá»nh như má»t váºt thá» rắn. Vá»i má»t máºt Äá», hình dạng hạt sắt và từ trưá»ng phù hợp. chất lá»ng MR có thá» biến Äá»i thà nh má»t chất rắn vô cùng vững chắc.
Chất lá»ng MR sau khi có tác Äá»ng cá»§a từ trưá»ng
Cách chế tạo má»t bỠáo giáp từ MR cÆ¡ bản cÅ©ng tương tá»± như vá»i STF, giúp tÄng tÃnh hiá»u quả cá»§a bá» giáp hÆ¡n rất nhiá»u. Tuy nhiên má»t Äiá»m yếu cá»§a bá» giáp nà y là phải có từ trưá»ng thì MR má»i thá»±c sá»± hoạt Äá»ng. à tưá»ng vá» những cục nam châm ÄÆ°á»£c gắn trong bỠáo có vẻ sẽ giải quyết ÄÆ°á»£c vấn Äá» nà y thế nhưng nếu là m váºy, bá» giáp lúc nà o cÅ©ng trong tình trạng Äông cứng và nặng ná», rất khó di chuyá»n. Vì váºy các nhà khoa há»c Äã gắn những mạch Äiá»n nhá» chạy khắp bá» giáp. Nếu không có dòng Äiá»n chạy qua, bá» giáp vẫn má»m mại và linh hoạt. Nhưng khi báºt công tắc, dòng Äiá»n sẽ bắt Äầu di chuyá»n, tạo ra các từ trưá»ng kÃch thÃch các hạt sắt trong chất lá»ng MR. Tắt công tắc, bá» giáp lại trá» vá» trạng thái bình thưá»ng.
Hai loại chất lá»ng nà y không chá» ÄÆ°á»£c ứng dụng trong viá»c chế tạo áo giáp chá»ng Äạn mà nó còn vô và n những ứng dụng khác. Và dụ như chÄn chá»ng bom có thá» dá» dà ng gấp lại, cÆ¡ Äá»ng hÆ¡n trong viá»c bảo vá» những ngưá»i xung quanh từ sát thương cá»§a vụ ná». Công nghá» má»i nà y cÅ©ng có thỠứng dụng trong chế tạo già y cá»§a lÃnh nhảy dù hay là m Äá»ng phục cho những nhân viên bảo vá» nhà tùâ¦
khoahoc.com.vn – Công nghá» má»i – Công nghá» má»i – Rss – Các bà i viết má»i nhất
Tìm hiá»u công nghỠáo giáp chất lá»ng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét